Không có lý luận thì lúng túng như nhắm mắt mà đi” ([1]). Lý luận rất quan trọng, vì lý luận chính trị giúp đội ngũ cán bộ, đảng viên có tư duy khoa học, có phương pháp làm việc biện chứng; có phương thức lãnh đạo và tổ chức quần chúng thực hiện nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội,... phù hợp với quy luật khách quan.
Trong hệ thống giáo dục Việt Nam hiện nay, hệ thống tri thức LLCT là tổng thể các tri thức được khái quát trong các môn học: Triết học Mác-Lênin, Kinh tế chính trị Mác-Lênin, Chủ nghĩa xã hội khoa học, Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam và Tư tưởng Hồ Chí Minh. Đây là các môn học nền tảng và bắt buộc trong các trường cao đẳng, đại học trên toàn quốc. V.I.Lênin đã khẳng định:“Không có lý luận cách mạng thì cũng không thể có phong trào cách mạng” ([2]). Để đưa được lý luận cách mạng đó vào quần chúng nhân dân cần phải có những người làm công tác tư tưởng nói chung và đội ngũ thầy cô, giáo giảng dạy LLCT nói riêng. Giảng viên LLCT truyền đạt hệ thống tri thức LLCT, nhằm giúp cho người học từng bước hình thành thế giới quan duy vật biên chứng và nhân sinh quan cộng sản chủ nghĩa trong quá trình cải tạo xã hội cũ và xây dựng xã hội mới.
Nghiên cứu, giảng dạy LLCT là một hoạt động có ý nghĩa rất quan trọng trong công tác tảng tư tưởng của Đảng. Đó là quá trình sử dụng các phương pháp, cách thức để luận chứng, giải thích một cách khoa học những khái niệm, quy luật, quan điểm chính trị đến người học nhằm giúp họ nhân thức đúng đắn về những nguyên lý của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Kiên định mục tiêu lý tưởng độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, thấm nhuần đường lối, quan điểm của Đảng, có khả năng vận dụng những tri thức đó vào cuộc sống, hình thành thế giới quan và nhân sinh quan mới, góp phần phát huy tính tích cực của người học vào quá trình nhận thức và hoạt động thực tiễn.
Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là trách nhiệm chung của cả hệ thống chính trị, trong đó có đội ngũ giảng viên làm công tác nghiên cứu, giảng dạy LLCT. Trong thực tiễn, hoạt động nghiên cứu, giảng dạy LLCT đã tham gia và tác động vào tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, đối tượng tác động trực tiếp là đội ngũ cán bộ của Đảng, chính quyền, Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội, học viên. Do đó, nhiệm vụ nghiên cứu, giảng dạy LLCT góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới càng trở nên quan trọng và cấp thiết.
Quan điểm sai trái là những quan điểm lệch lạc, sai lầm về nhận thức, sự xuyên tạc, bóp méo sự thật, dẫn đến sự nghi ngờ, không tin tưởng và hiểu sai quan điểm chính thống. Quan điểm thù địch là những quan điểm ở cấp độ cao hơn quan điểm sai trái, có chủ đích đi ngược lại và đối lập quan điểm chính thống ([3]). Hiện nay, các quan điểm sai trái, thù địch rất đa dạng, diễn biến phức tạp với những thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt trên một số phương diện:
Thứ nhất, chúng xuyên tạc, phủ nhận, bôi nhọ và hạ thấp vai trò của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với cách mạng Việt Nam, tấn công trực diện nhằm phê phán, phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.
Thứ hai, xuyên tạc, phê phán, chỉ trích, phủ định đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; phủ nhận những thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử của cách mạng Việt Nam đã đạt được dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Thứ ba, chúng thổi phồng, bôi đen những sai lầm, khuyết điểm của Đảng, Nhà nước trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo và điều hành đất nước.
Thứ tư, xuyên tạc, bóp méo các sự kiện phức tạp, nhạy cảm; bịa đặt, nói xấu, xuyên tạc nhân phẩm, đạo đức lối sống của cán bộ, đảng viên…
Chủ thể của quan điểm thù địch thường là những lực lượng đối lập về lập trường tư tưởng và lợi ích với giai cấp công nhân, lợi ích của quốc gia, dân tộc. Mục đích của các quan điểm này là gieo rắc, tuyên truyền các tư tưởng thù địch nhằm xuyên tạc, chống đối và làm suy yếu nền tảng tư tưởng của Đảng; gây rối, kích động, nói xấu, bôi nhọ thanh danh của Đảng, Nhà nước và các lãnh tụ.
Trước tình hình thực tế như hiện nay, việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh, phản bác những quan điểm sai trái, thù địch, làm thất bại âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, có ý nghĩa sống còn, vừa mang tính chiến lược, lâu dài của cả hệ thống chính trị, của toàn Đảng, toàn dân ta.
Ngay từ khi mới ra đời, Đảng ta đã xác định: Lấy chủ nghĩa Mác-Lênin làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động. Đại hội VII năm 1991, Đảng tiếp tục khẳng định lấy chủ nghĩa Mác -Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động. Vì vậy, đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận của Đảng là tập trung làm sáng tỏ và sâu sắc bản chất cách mạng, khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, khẳng định tính tất yếu của con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, đồng thời kiên quyết đấu tranh chống những luận điệu sai trái, thù địch. Đảng ta nhận thức rất rõ vị trí, vai trò, tầm quan trọng của lý luận và công tác giáo dục lý luận chính trị để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên và Nhân dân.
Căn cứ tình hình thực tế và nhiệm vụ của mỗi giai đoạn cách mạng, Đảng luôn có những chỉ đạo cụ thể về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Văn kiện Đại hội XII của Đảng chỉ rõ: “Tăng cường đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn hoạt động “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch; chủ động ngăn chặn, phản bác các thông tin, quan điểm xuyên tạc, sai trái, thù địch” ([4]) .
Để đáp ứng yêu cầu trong bối cảnh tình hình mới, ngày 22/10/2018, Bộ Chính trị (khóa XII) đã ban hành Nghị quyết số 35-NQ/TW về “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái thù địch trong tình hình mới” đã xác định mục tiêu: Bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, củng cố và tăng cường niềm tin khoa học vào chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; giữ vững sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận xã hội và niềm tin của nhân dân với Đảng; làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn và hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phản động trong tình hình mới;…Nghị quyết 35 đề ra những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu, trọng tâm là làm cho toàn Ðảng, toàn dân, toàn quân nhận thức ngày càng đầy đủ hơn, sâu sắc hơn giá trị to lớn của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; làm cho chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh thật sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của đời sống xã hội, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ quốc.
Đại hội XIII của Đảng xác định: “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, kiên quyết và thường xuyên đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, cơ hội chính trị” ([5]). Đồng thời khẳng định: Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hính mới, là nhiệm vụ khách quan, do đó yêu cầu cần phải đẩy mạnh công tác giáo dục lý luận chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống; nâng cao sức đề kháng, chủ động đấu tranh phản bác những quan điểm sai trái, thù địch. Văn kiện Đại hội XIII đã xác định nhiệm vụ, giải pháp công tác giáo dục LLCT giai đoạn hiện nay: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức công tác tư tưởng theo hướng chủ động, thiết thực, kịp thời và hiệu quả; nâng cao tính chiến đấu, tính giáo dục, tính thuyết phục trong tuyên truyền, giáo dục, học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước” ([6]).
Đến Đại hội XIII của Đảng tiếp tục nhấn mạnh: “Kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với CNXH, kiên định đường lối đổi mới của Đảng; kiên định các nguyên tắc xây dựng Đảng để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa” ([7]). Do vậy, việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là một nội dung trọng tâm trong nghiên cứu, giảng dạy LLCT hiện nay.
Đội ngũ giảng viên cần thực hiện các nội dung, phương thức và vai trò trong nghiên cứu, giảng dạy LLCT để góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng
Một là, về nội dung bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong giảng dạy lý luận chính trị hiện nay.
Trong nghiên cứu, giảng dạy LLCT tiếp tục làm rõ và khẳng định giá trị khoa học, sức sống mãnh liệt của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh chính là bảo vệ các căn cứ khoa học, đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam, góp phần bảo vệ tư tưởng của Đảng; nghiên cứu, phân tích, chứng minh sự vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh của Đảng trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Điều cần thiết trong giảng dạy LLCT là phải làm cho người học thấy được những thành tựu to lớn mà Đảng đã lãnh đạo nhân dân ta đạt được hơn 90 năm qua. Những thành tựu sau 35 năm đổi mới mà Việt Nam đạt được là hết sức to lớn, có ý nghĩa quan trọng, khẳng định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội là hoàn toàn đúng đắn, phù hợp với thực tiễn Việt Nam. Chính những thắng lợi to lớn trên tất cả các lĩnh vực là minh chứng hùng hồn giá trị khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng, để đập tan luận điệu xuyên tạc, chống phá của các thế lực thù địch đối với cách mạng Việt Nam.
Để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, trong nghiên cứu, giảng dạy LLCT phải coi trọng tổng kết thực tiễn, qua đó kịp thời phát hiện để góp phần bổ sung, hoàn thiện và phát triển tư tưởng, lý luận của Đảng trong điều kiện mới. Văn kiện Đại hội XIII Đảng ta xác định nhiệm vụ của công tác nghiên cứu, giảng dạy LLCT là “Đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, hoàn thiện hệ thống lý luận về đường lối đổi mới, về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Gắn tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận với định hướng chính sách” ([8])
Hai là, về phương thức trong giảng dạy lý luận chính trị để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng
Căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, đặc điểm đối tượng người học của từng môi trường giáo dục LLCT để xác định nội dung và phương thức thực hiện tuyên truyền, giáo dục cho phù hợp. Giảng viên cần lồng ghép quan điểm của Đảng về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong nội dung từng bài giảng, môn học cho phù hợp hoặc lồng ghép vào chủ đề thảo luận trên lớp. Thông qua việc tổ chức hội thi học viên học giỏi LLCT ở trường chính trị tỉnh, qua bài thi viết, làm tiểu luận, khóa luận tốt nghiệp. Đây là một phương thức quan trọng để đánh giá nhận thức của người học và hiệu quả trong việc tuyên truyền, giảng dạy để bảo vệ nên tảng tư tưởng của Đảng.
Giảng viên chia sẻ, hướng dẫn cho người học nhận diện các quan điểm thù địch, phân tích giảng giải một cách chính xác, khách quan, khoa học giúp cho người học hiểu bản chất vấn đề để đấu tranh, chống lại các luận điệu xuyên tạc, phủ nhận giá trị khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng. Trên cơ sở đó định hướng tư tưởng cho cán bộ, đảng viên và nhân dân để họ có được những nhận thức đúng đắn, đầy đủ và sâu sắc để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.
Thông qua hình thức nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn: Hệ thống các trường giảng dạy LLCT tích cực, tăng cường tổ chức Hội thảo khoa học, nghiên cứu làm đề tài khoa học các cấp, viết bài đăng trên báo, tạp chí, webtise…của các cơ quan trung ương và địa phương. Đây là một hình thức góp phần vào thắng lợi của công cuộc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.
Ba là, vai trò của người giảng viên trong hoạt động nghiên cứu, giảng dạy LLCT để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.
Để góp phần vào thắng lợi của công cuộc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đòi hỏi mỗi giảng viên giảng dạy LLCT phải thường xuyên rèn luyện bản lĩnh chính trị, đạo đức cách mạng; cần tỉnh táo nhận diện những thông tin sai lệch trong xã hội; chủ động đấu tranh, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đồng thời truyền bá tư tưởng và các kiến thức cho cán bộ, đảng viên giúp họ miễn nhiễm với các thông tin xấu, độc của các thế lực thù địch; giúp cho cán bộ, đảng viên có đủ nhận thức và sức đề kháng với sự xâm nhập của các luận điệu sai trái, thù địch, vững tin vào sự lãnh đạo của Đảng trong mọi giai đoạn cách mạng.
Đội ngũ giảng viên giảng dạy LLCT cần tích cực, thường xuyên nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn: viết bài tham gia Hội thảo các cấp, bài đăng trên các báo, tạp chí, trang webtise,…để làm sáng tỏ những nội dung của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; phản bác lại những luận điệu sai trái, xuyên tạc của các thế lực thù địch, vạch trần âm mưu, thủ đoạn chống phá cách mạng Việt Nam. Dù ở cách tiếp cận nào, những bài viết khoa học cũng là vũ khí sắc bén trên mặt trận tư tưởng, góp vào thành công của công cuộc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.
Mỗi giảng viên giảng dạy LLCT cần nâng cao bản lĩnh chính trị, bản lĩnh nghề nghiệp, tư tưởng đạo đức; xây dựng ý chí quyết tâm, động cơ, thái độ, trách nhiệm trong đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; không hoang mang, dao động trước mọi luận điệu tuyên truyền xuyên tạc của các thế lực thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng, sự lãnh đạo của Đảng đối với cách mạng Việt Nam. Để bảo vệ nền tảng tư tưởng, quan điểm, chủ trương của Đảng đòi hỏi phải thực hiện nhiều nội dung, biện pháp, chủ thể khác nhau; trong đó, việc phát huy vai trò của công tác nghiên cứu, giảng dạy lý luận chính trị có ý nghĩa rất quan trọng./.
([1]) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, tập 5, tr. 273-274.
([2]) V.I.Lênin toàn tập, tập 6, Nxb tiến bộ, Mátxcơva, 1975, tr.30.
([3]) Nguyễn Viết Thông: Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về luận cứ phê phán các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, 2021.
([4]) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc toàn quốc lần XII, Nxb Chính trị quốc gia, H. 2016, tr.201.
([5]) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, H, 2021, tập I, tr.183.
([6]) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, H, 2021, tập I, tr.181.
([7]) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, H, 2021, tập I, tr.180.
([8]) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, H, 2021, tập I, tr.181, tr.182.